Unsurun adı: İnce Ekmek Geleneği: Yufka ve Lavaş
Unsurun Bilinen Diğer Adları: Açık Ekmek, İşkefe, İnce Ekmek, Sac Ekmeği, Şebit, Yuka
Envanter Numarası: 01.0106

Envantere İlk Kayıt Tarihi: 27/02/2015
Envanter Güncelleme Tarihleri: 23/12/2015
Unsurun Envantere Kaydı İçin Başvuru Yapan İl veya İller: Bolu, Konya, Şanlıurfa, Tokat
I- UNSUR HAKKINDA TANIMLAYICI BİLGİ
1- Unsurun Kısa Tanımı:
Lavaş-yufka, oklava ya da elle açılan yuvarlak veya oval biçimli ince ekmek türlerindendir. Her iki ekmek de buğday unundan yapılır. Genellikle mayalı hamurdan lavaş, mayasız hamurdan yufka elde edilir. Hazırlanan hamurdan “eysiran” ya da “kazıyacak” adı verilen geleneksel gereçlerle kimi yörelerde "beze" kimi yörelerde ise (Kars, Ezurum) 'künt' olarak adlandırılan küçük parçalar alınır. Bezeler, "senit” veya 'peşkın' denilen küçük ahşap açma tahtası üzerinde, silindir biçimindeki ahşap bir gereç olan "oklava" ya da el ile açılır. Lavaş "tandır" denilen geleneksel yöntemlerle yapılan toprak veya taş fırınlarda pişirilirken yufka ise daha uzun süre dayanması amacıyla mayasız hamurdan yapılarak ateş üstüne konan "sac" üzerinde pişirilir. Pişirme sırasında yufkayı çevirmek için evreağaç/pişirgeç adı verilen yassı tahta gereç kullanılır. Lezzet açısından hamurun is çıkarmayan odun ateşinde veya köz üzerinde pişirilmesi tercih edilir.
Lavaş-yufkanın hazırlanışı toplu işgücü ve paylaşıma dayalı geleneksel uygulamalar içerir. Kırsal alanlarda toplumsal dayanışmanın bir göstergesi olarak her aile için komşuların yardımıyla (imece yöntemiyle) pişirilir.
Geleneksel Türk Mutfağı'nın önemli bir parçası olarak şehirlerde lavaş-yufka, evlerde aile bireyleri; lokantalarda, fırınlarda ise mesleği usta çırak ilişkisi içerisinde öğrenmiş lavaş-yufka ustaları tarafından pişirilmektedir. Bu ekmekler, gündelik kullanımlarının yanısıra, bayram, mevlit, düğün, ölüm gibi özel gün ve törenler için de yapılmaktadır. Bu özel günlerde lavaş-yufka yapımı için yardıma gidecek olan kişi toplumsal dayanışmanın bir örneği olarak yanında ununu ve diğer gerekli gereçlerini de götürür
2- Unsurun Coğrafi Dağılımı:
Unsur, Türkiye'nin tüm coğrafi bölgelerinde görülmektedir. Özellikle kırsal kesimlerde yoğun olmak üzere; İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygındır.
3- Unsurun Sosyal ve Kültürel İşlevi:
Türk kültüründe ekmek ve yapıldığı ocak/fırın/tandırlar kutsal kabul edilir. Bu yerler temiz tutulur, korunur, gözetilir. Ekmek yere atılmaz, yere düşen ekmek parçası 3 defa öpülerek saygıyla baş hizasının üstünde bir yere kaldırılır. Halk arasında bir sözün doğruluğunu ispat etmek için ekmek üzerine yemin edilir(‘Ekmek hakkı için’, 'Ekmek gözümü çarpsın!', 'Ekmek, Kur'an hakkı için'). Halk kültüründe ekmek bolluk bereket ve paylaşım sembolü olarak sözlü edebiyatın biçimlerinden olan deyimlere deyişlere bilmecelere de yansımıştır. "Ekmeğini yalnız yiyen yükünü kendi dişiyle kaldırır" bu deyişlerin örneklerindendir.
Ramazan ayında, kış hazırlığı için, hasat öncesi, düğün, cenaze ve bayram gibi özel gün ve davetlerde toplu olarak lavaş-yufka yapılır ve yenilir. Düğün davetleri, "ekmek atımı" denilen lavaş-yufkanın her eve dağıtılması ile başlar. Doğaya zararı olmayan, kolay ve ucuz yollarla edinilebilen kaynaklarla yapılan geleneksel ekmeğe dair bilginin komşuluk ilişkileri çerçevesinde paylaşılması, aynı sokakta yaşayan ev hanımlarının her biri farklı bir görev üstlenerek imece usulü ile ekmek yapmak için toplanmaları, bu toplantılarda günlük sıkıntıların paylaşılması, bunlara çareler üretilmesi ve birbirlerini desteklemeleri sadece bireylerce uygulanabilecek olan bir geleneğin sosyal yönünü vurgular.
Bu yönleriyle gelenek insanları bir araya getiren, dayanışmayı arttıran ve bağları güçlendiren sosyal ve kültürel bir işleve sahiptir.
4- Unsurun Somut Olmayan Kültürel Miras Alanı:
Somut olmayan kültürel mirasın aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar ü
Gösteri Sanatları
Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler ü
Doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar ü
El sanatları geleneği
Diğer (….)
II- UNSURUN UYGULAYICILARI VE TEMSİLCİLERİ:
1- Unsurun Taşıyıcıları ve Aktarıcıları:
Gelenek, kırsal ve kentsel kesimdeki yaşam alanlarında çoğunlukla kadınlar; lokanta ve fırınlarda ekmek ustaları tarafından sürdürülmektedir. Lavaş-yufka yapımında tecrübeye ve yeteneğe dayalı olarak kişiler arasında görev paylaşımı yapılmaktadır. En tecrübeli ve maharetli kişiler hamurun yoğurulması, açılması ve pişirilmesi işlerinden sorumlu olurken geleneğin aktarılmasında gençleri, çocukları beze yapımı, malzeme temini gibi diğer yapım süreçlerine dahil ederler. Unsura ilişkin bilgi, aile ve topluluk içerisinde iletişim, gözlem ve katılım yoluyla aktarılmaktadır. Lokantalar, ekmek ve pide fırınlarında ise aktarım, usta-çırak ilişkisi içerisinde sağlanmaktadır. Aile içerisinde çocuklar, yoğurulan ekmek hamuruyla oyun oynayarak benzer bezeleri yapmaya çalışarak küçük yaşta geleneği öğrenmeye başlarlar. Bunlara ek olarak, lavaş-yufka yapımına ilişkin geleneksel bilgiler meslek liselerinde, meslek yüksek okullarında ve çıraklık okullarında formal yollardan uygulamalı olarak öğretilmektedir.
2- Unsurla İlgili Sivil Toplum Kuruluşları:
Unsurla ilgili topluluk ve bireyler, yerel sivil toplum kuruluşları ve meslek kuruluşları vasıtasıyla örgütlenmişlerdir.
1- Türkiye Fırıncılar Federasyonu
Adres: Çevre Sokak No 25/3 Çankaya/ Ankara
İletişim: +90 312 4672620 / firincilarfederasyonu@hotmail.com
2- Sarıkeçililer Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
Adres: Melike Hatun Çarşısı Kat:1 No: 137 Karatay / KONYA
İletişim: +90 538 520 37 88
3- Folklor Araştırmacıları Vakfı
Adres: Konur Sokak No 36/3 Yenişehir/ Ankara
İletişim: +90 532 7873730 / metturan@gmail.com
4- Emine Göğüş Mutfak Müzesi
Adres: Karagöz Mahallesi Hasırcı Sokak Şahinbey/ Gaziantep
İletişim: +90 342 2200888 / info@muzelerkenti.com
3- Unsurla İlgili Üniversite ve Araştırma Enstitüleri:
Ülke genelinde, çeşitli üniversitelerin ilgili fakülteleri “Gastronomi ve Mutfak Sanatları” adlı 4 yıllık programlarında; “Ekmek Yapımı”, “Türk Mutfak Kültürü ve Uygulamaları”, “Unlu Mamül Üretimi” ve “Yöresel Türk Mutfağı” adlı dersler ve diğer benzeri dersler ile geleneksel lavaş-yufka yapımına ilişkin uygulamalı eğitim ile bu unsurlar etrafında şekillenen kültürel ritüellere yer verilmektedir. “Beslenme ve Diyetetik” adlı 122 adet 4 yıllık programda da unsurlara yönelik eğitim verilmektedir. Bunlara ek olarak üniversitelerin “Aşçılık” adlı 2 yıllık önlisans programlarında da unsura yönelik uygulama öncelikli eğitim verilmektedir.
GASTRONOMİ VE MUTFAK SANATLARI 4 YILLIK PROGRAMI OLAN ÜNİVERSİTELER |
1. ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) |
2. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ (AFYONKARAHİSAR) |
3. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ (ANTALYA) |
4. ALANYA HAMDULLAH EMİN PAŞA ÜNİVERSİTESİ (ANTALYA) |
5. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ (ESKİŞEHİR) |
6. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ (ERZURUM) |
7. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ (TRABZON) |
8. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ |
9. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) |
10. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ |
11. GAZİ ÜNİVERSİTESİ (ANKARA) |
12. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ |
13. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ |
14. İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ |
15. İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ |
16. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ |
17. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ |
18. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) |
19. MERSİN ÜNİVERSİTESİ |
20. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ (KONYA) |
21. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ |
22. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) |
23. OKAN ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) |
24. ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) |
25. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ (DENİZLİ) |
26. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) |
27. KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ (BİŞKEK-KIRGIZİSTAN) |
28. DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ (KKTC-GAZİMAĞUSA) |
29. GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ (KKTC-GİRNE) |
30. LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ (KKTC-LEFKE) |
AŞÇILIK EĞİTİMİ VEREN 2 YILLIK ÖNLÜSANS PROGRAMLARI |
1. | AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ | Göynük Mutfak Sanatları Meslek Yüksekokulu |
2. | AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ | Manavgat Meslek Yüksekokulu |
3. | ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ (AYDIN) | Didim Meslek Yüksekokulu |
4. | ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ (AYDIN) | Söke Meslek Yüksekokulu |
5. | PLATO MESLEK YÜKSEKOKULU (İSTANBUL) | Plato Meslek Yüksekokulu (İstanbul) |
6. | ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ | Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu |
7. | AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ (AFYONKARAHİSAR) | Afyon Meslek Yüksek Okulu |
8. | AKSARAY ÜNİVERSİTESİ | Güzelyurt Meslek Yüksekokulu |
9. | AMASYA ÜNİVERSİTESİ | Amasya Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu |
10. | ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ (AYDIN) | Didim Meslek Yüksekokulu |
11. | ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ (AYDIN) | Söke Meslek Yüksekokulu |
12. | ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) | Mengen Meslek Yüksekokulu |
13. | ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ (BURSA) | Harmancık Meslek Yüksekokulu |
14. | PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ (DENİZLİ) | Tavas Meslek Yüksekokulu |
15. | DİCLE ÜNİVERSİTESİ (DİYARBAKIR) | Diyarbakır Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu |
16. | ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ | Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu |
17. | ANADOLU ÜNİVERSİTESİ (ESKİŞEHİR) | Eskişehir Meslek Yüksekokulu |
18. | GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ | Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu |
19. | GİRESUN ÜNİVERSİTESİ | Dereli Meslek Yüksekokulu |
20. | SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ (ISPARTA) | Isparta Meslek Yüksekokulu |
21. | SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ (ISPARTA) | Eğirdir Meslek Yüksekokulu |
22. | SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ (ISPARTA) | Yalvaç Meslek Yüksekokulu |
23. | BEYKENT ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) | Meslek Yüksekokulu |
24. | HALİÇ ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) | Meslek Yüksekokulu |
25. | İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ | Meslek Yüksekokulu |
26. | İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ | Anadolu BİL Meslek Yüksekokulu |
27. | İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ | Meslek Yüksekokulu |
28. | İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ | İstanbul Gelişim Meslek Yüksekokulu |
29. | İSTANBUL KAVRAM MESLEK YÜKSEKOKULU | İstanbul Kavram Meslek Yüksekokulu |
30. | NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) | Nişantaşı Meslek Yüksekokulu |
31. | OKAN ÜNİVERSİTESİ (İSTANBUL) | Meslek Yüksekokulu |
32. | KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ (KARAMAN) | Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu |
33. | KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ | Meslek Yüksekokulu |
34. | SELÇUK ÜNİVERSİTESİ (KONYA) | Beyşehir Ali Akkanat Meslek Yüksekokulu |
35. | SELÇUK ÜNİVERSİTESİ (KONYA) | Silifke Taşucu Meslek Y.O. |
36. | TOROS ÜNİVERSİTESİ (MERSİN) | Meslek Yüksekokulu |
37. | MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ | Muğla Meslek Yüksekokulu |
38. | MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ | Datça Kazım Yılmaz Meslek Yüksekokulu |
39. | MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ | Marmaris Turizm Meslek Yüksekokulu |
40. | MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ | Milas Meslek Yüksekokulu |
41. | MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ | Ortaca Meslek Yüksekokulu |
42. | KAPADOKYA MESLEK YÜKSEKOKULU (NEVŞEHİR) | Kapadokya Meslek Yüksekokulu |
43. | KAPADOKYA MESLEK YÜKSEKOKULU (NEVŞEHİR) | Ürgüp Sebahat ve Erol Toksöz Meslek Yüksekokulu |
44. | NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ | Meslek Yüksekokulu |
45. | ORDU ÜNİVERSİTESİ | Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu |
46. | SAKARYA ÜNİVERSİTESİ | Kırkpınar Turizm Meslek Yüksekokulu |
47. | HARRAN ÜNİVERSİTESİ (ŞANLIURFA) | Şanlıurfa Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu |
48. | YALOVA ÜNİVERSİTESİ | Yalova Meslek Yüksekokulu |
49. | BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ (ZONGULDAK) | Devrek Meslek Yüksekokulu |
50. | AKDENİZ KARPAZ ÜNİVERSİTESİ (KKTC-LEFKOŞA) | Mutfak Sanatları Meslek Yüksekokulu |
51. | DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ (KKTC-GAZİMAĞUSA) | Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu |
52. | LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ (KKTC-LEFKE) | Meslek Yüksekokulu |
53. | YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ (KKTC-LEFKOŞA) | Turizm ve Otel İşletmeciliği Meslek Yüksekokulu |
III- UNSURA İLİŞKİN KORUMA TEDBİRLERİ:
1- Unsurun Korunmasına İlişkin Gerçekleştirilen Faaliyetler:
üLavaş-Yufka Geleneği yalnız yemek kitaplarının değil pek çok sosyo-kültürel çalışmanın da konusu olmuştur. Örneğin, Sıtkı Çebi'nin 'Ekmeğin Tarihi' (Ordu Valiliği, il Kültür ve Turizm Müdürlüğü yayını) 2005, Müjgan Üçer'in 'Anamın Aşı Tandırın Başı Sivas Mutfağı' 2006, Emine Gürsoy Naskali’nin “Ekmek Kitabı” adlı eseri 2014 yılında; Artun Ünsal’ın “Nimet Geldi Ekine: Türk Ekmeklerinin Öyküsü” adlı kitabı 2003’te; konu hakkında değişik araştırmacıların akademik makalelerini içeren Sabri Koz’un “Yemek Kitabı Tarih- Halkbilimi- Edebiyat” adlı kitabı yine 2003’te yayımlanmıştır.
üUnsuru icra eden ustalar, Hemen hemen tüm illerde kurulu meslek odalarına üye olup faaliyetlerini Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun işbirliğinde sürdürmektedirler.
üSarıkeçililer Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, her yıl düzenledikleri “Sarıkeçili Yörükler Göç Kervanı Festivali” etkinliklerinde on binlerce lavaş-yufka dağıtmaktadır.
ü2014 yılında Kırıkkale Belediyesi’nce desteklenen bir proje kapsamında; sekiz gönüllü ev hanımının birlikte hazırladıkları yufka ve yemekler, üniversite öğrencilerine yardım sağlamak amacıyla satışa sunulmuştur.
üAnkara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi ile işbirliğinde, Ankara Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmeği Genel Müdürlüğü tarafından 2007 yılında Ankara’da; “Ekmek Müzesi” kurulmuştur. Müze, lavaş-yufka geleneğine ait özel bir bölüm içermektedir. Okul gezileri kapsamında ilkokul ve ortaokul öğrencileri rutin olarak müzeyi ziyaret etmektedir.
üGaziantep Büyükşehir Belediyesi 2008 yılında “Emine Göğüş Mutfak Müzesi”ni kurmuştur. Müzede, yufka-lavaş yapımına ilişkin araçlar sergilenmektedir.
ü“Otantik Türk Ekmekleri” adlı belgesel TRT tarafından 2005 yılında yayınlanmıştır.
üTarım ve Kırsal Kalkınma Destek Kurumu (TKDK) tarafından, lavaş ve yufka yapımını da kapsayan yerel zirai ürünlere yönelik projelere destek sağlanmaktadır.
üMilli Eğitim Bakanlığı tarafından, mesleki ve teknik eğitim veren okulların eğitim müfredatı kapsamında, öğrencilerin gerekli pratiği kazanmalarına yönelik, lavaş-yufka yapımına dair eğitsel materyaller hazırlanmıştır.
ü1988’den bu yana, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından lavaş ve yufkaya yönelik pek çok çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda; 57 ilde, 529 fotoğraf çekilmiş, 3 belgesel video hazırlanmış ve 9 yazılı belge/kayıt yayınlanmıştır. Bu çalışmalara, Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi arşivinden ulaşılabilmektedir.
üÜniversitelerin ilgili bölümleri ile meslek yüksekokullarında unsura yönelik uygulamalı eğitim verilmektedir.
2- Unsura İlişkin Koruma Eylem Planı
Yok
Var ü
Koruma Planın İsmi: “İnce Ekmek Yapma ve Paylaşma Geleneği: Yufka-Lavaş Koruma Eylem Planı”
Hazırlanma ve Kabul Tarihi: 21 Ocak 2015
Stratejik Amaçları:
Stratejik Amaç 1: Unsurun korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla özellikle genç ve çocuklara yönelik eğitsel faaliyetlerde bulunmak,
Stratejik Amaç 2: Farklı coğrafyalarda bulunan unsur taşıyıcıları arasında diyalogun da geliştirilmesine katkı sağlamak üzere unsura yönelik farkındalık arttırma faaliyetlerinde bulunmak
Stratejik Amaç 3: Unsura yönelik bilimsel yayın, araştırma ve çalışmaların desteklenmesi
IV-ARAŞTIRMA, YAYIN, BİLGİ
1- Unsurla İlgili Seçme Bibliyografya:
Beşirli, H. (2010) “Yemek Kültür ve Kimlik” Milli Folklor Dergisi, 22 (87):159-169
Çebi, Stıkı (2005) Ekmeğin Tarihi, TC Ordu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, Ordu.
Hünkar Beğendi, (2000) Yay. Hzl.: N. Kadıoğlu Çevik, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
Koşay,H. ve A. Ülkücan (1961) Anadolu Yemekleri ve Türk Mütfağı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Koz, M. S. (2003) Yemek Kitabı Tarih- Halkbilimi- Edebiyat, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Naskali, E. G. (2014) Ekmek Kitabı, İstanbul:Kitabevi Yayınları.
Tezcan, M. (2000) Türk Yemek Antropolijisi Yazıları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Üçer, M. (2006) Anamın Aşı Tandırın Başı, Sivas Mutfağı, İstanbul:Kitabevi Yayınları.
Ünsal, A. (2003) Nimet Geldi Ekine: Türkiye’nin Ekmeklerinin Öyküsü, İstanbul: YKY Yayınları.
2- Unsurla İlgili Hazırlanmış Yüksek Lisans / Doktora Tezleri:
Genel anlamda ekmek üzerine, Türkiye’de Halk Bilimi, Türk Dili ve Edebiyatı, Gıda Mühendisliği, Ziraat, Beslenme ve Diyetetik alanlarında son 20 yılda 447 adet yüksek lisans ve doktora tezi yazılmıştır. Bunlar arasında, üç doktora ve beş yüksek lisans tezi doğrudan yufka ve lavaş ekmeği ve sosyo-kültürel fonksiyonları üzerinde yoğunlaşmıştır. İlgili tezlerin künyelerine https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden ulaşılabilir.
3- Unsurla İlgili Sergilemelerin Yapıldığı Müzeler/Kültürel Mekânlar:
· Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi
· Ekmek Müzesi – Ankara
· Gaziantep Emine Göğüş Mutfak Müzesi
· Şanlıurfa Geleneksel Mutfak Müzesi?
· Yaşayan Müze – Beypazarı/Ankara
4- Unsura İlişkin Topluluk ve Grup Odaklı Halk Kültürü Alan Araştırması:
Yok
Var ü
YIL | YER | ARAŞTIRMACI KURUM/KİŞİ |
1979 | ANTALYA/AŞAĞIOBA KÖYÜ | HAGEM |
1984 | KOCAELİ/BAYRAKTAR BELDESİ ADIYAMAN/SAMSAT-SÜTLÜBUYDAK KÖYÜ | HAGEM |
1987 | MANİSA/KULA-BAŞIBÜYÜK KÖYÜ | HAGEM |
1988 | ARTVİN/ŞAVŞAT-KÖPRÜKAYA KÖYÜ İÇEL/TARSUS-TEKFUR, ESENLER KÖYLERİ IĞDIR/KARAKOYUNLU, YAKINSU KÖYLERİ | HAGEM |
1990 | ANKARA/BALA-KARAKEÇİLİ KÖYÜ ADANA/KARATAŞ-GÜLKAYA KÖYÜ, SAİMBEYLİ-GEDİKLİ KÖYÜ | HAGEM |
1991 | ANTALYA/MERKEZ BURDUR/MERKEZ | HAGEM |
1992 | ANTALYA/MANAVGAT/KALEMLER, KARACALAR, SARAÇLI, ÇENGER, PELİTLİ KÖYLERİ KARAMAN/ERMENEK NİĞDE/ULUKIŞLA-DARBOĞAZ KÖYÜ ERZURUM /HINIS | HAGEM |
1993 | NİĞDE/MERKEZ-DEĞİRMENLİ KÖYÜ SİVAS/ZARA DENİZLİ/ÇİVRİL HATAY/ALTINÖZÜ | HAGEM |
1994 | YOZGAT/MERKEZ ÇANKIRI/KIZILIRMAK-AŞAĞIALAGÖZ KÖYÜ | HAGEM |
1995 | KÜTAHYA/MERKEZ | HAGEM |
1996 | İÇEL/MUT-HOCAAHMETLİ BELDESİ ANKARA/MERKEZ DENİZLİ/ÇARDAK-GÖLCÜK KÖYÜ | HAGEM |
1997 | KAHRAMANMARAŞ/GÖKSÜN-BOZÜYÜKKASABASI UŞAK/SİVASLI-TATAR KÖYÜ BOLU/GÖYNÜK, GÖLKAYA-HACIYAKÜP KÖYÜ | HAGEM |
1998 | İÇEL/TARSUS-İNKÖYÜ | HAGEM |
2000 | SİVAS/ŞARKIŞLA-TOPAK KÖYÜ SİNOP/GERZE-KAHRAMANELİ KÖYÜ, SARAYÖZÜ-AKBELEN KÖYÜ | HAGEM |
2001 | ANKARA/SİNCAN-PEÇENEK KÖYÜ BURSA/CUMALIKIZIK KÖYÜ | HAGEM |
2002 | BURDUR/YEŞİLOVA-AKÇAKÖY KAYSERİ/SARIOĞLAN-KARAÖĞÜ BELDESİ NEVŞEHİR/ÜRGÜP-MUSTAFAPAŞA BELDESİ ŞANLIURFA/ MERKEZ, BİRECİK-BAĞLARBAŞI KÖYÜ TATARİSTAN/ARÇA-NALASA KÖYÜ HAKKARİ/ÇUKURCA-BAĞIŞLI KÖYÜ ARDAHAN/GÖLE-ÇALDERE, AĞZIPEK KÖYLERİ, ÇILDIR-AŞIK ŞENLİK BELDESİ | HAGEM |
2004 | ANKARA/NALLIHAN-HIDIRLAR (Ayman) KÖYÜ BALIKESİR/BİGADİÇ-KARGIN KÖYÜ OSMANİYE/MERKEZ, DÜZİÇİ, KADİRLİ ÇOCUM/BOĞAZKALE, ALACA-BÜYÜKCAMİLİ KÖYÜ TUNCELİ/MERKEZ | AREGEM |
2005 | BURDUR/BUCAK-KOCAALİLER BELDESİ EDİRNE/HAVSA-MUSULCA KÖYÜ ÇORUM/OĞUZLAR EDİRNE | AREGEM |
2008 | KÜTAHYA/MERKEZ, EFENDİKÖPRÜSÜ KÖYÜ, GEDİZ, GÖKLER KÖYÜ, EMET, DOMANİÇ GÜMÜŞHANE/KELKİT | AREGEM |
2010 | İÇEL/AYDINCIK GİRESUN/PİRAZİZ-BOZAT BELDESİ, GÖRELE-ŞAHİNYUVA KÖYÜ, KEŞAP-DÜZKÖY KÖYÜ ISPARTA/GELENDOST-AVŞAR KÖYÜ, YALVAÇ-EYÜPLER KÖYÜ | AREGEM |
2011 | ANKARA/POLATLI-YAĞCIOĞLU KÖYÜ BİLECİK/SÖGÜT-TUZAKLI KÖYÜ, BOZÜYÜK-CİHANGAZİ BELDESİ, PAZARYERİ-KÜÇÜK ELMALI KÖYÜ | AREGEM |
2013 | BURSA/KELEŞ-MERKEZ BELDE, GELEMİÇ KÖYÜ ESKİŞEHİR/MUHMUDİYE-BALÇIKHİSAR KÖYÜ SİNOP/MERKEZ-KARAPINAR KIRIKKALE/KESKİN-YENİYAPAN KÖYÜ | AREGEM |
2014 | MALATYA/MERKEZ, HEKİMHAN-DURSUNLU KÖYÜ SİNOP/BOYABAT-GÖVE KÖYÜ KIRKLARELİ/LÜLEBURGAZ-AKÇAKÖY ORDU/MERKEZ, AYBASTI-TOYGAR KÖYÜ | AREGEM |
2015 | MALATYA/ARGUVAN-İSA KÖY AKSARAY/GÜZELYURT-UZUNKAYA KÖYÜ KIRŞEHİR/MUCUR-GEYCEK BURSA/İNEGÖL, HARMANCIK-GÜLÖZÜ KÖYÜ | AREGEM |
V- ENVANTER FORMUNUN HAZIRLANMASINDA MİRAS TAŞIYICILARININ KATILIMI VE RIZASI:
Envanter formunun hazırlanması ve güncellenmesi unsurla ilgili STK’lardan ve miras taşıyıcılarından gelen veriler eşliğinde, onların rızası ve aktif katılımıyla hazırlanmıştır.
NOT: Envanter bilgi güncelleme ve ekleme talepleri için lütfen Somut Olmayan Kültürel Miras İl Tespit Kurullarına veya Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’ne başvurunuz.