İpek ve ipekböcekçiliği kültürü; yumurtadan çıkan larvaların beslenerek büyütülmesi, bunlardan koza elde edilmesi, kozaların ipe dönüştürülmesi ve bu iplerle yapılan dokumalar ile oya yapımına kadar geçen bütün süreçleri ve bunların etrafında oluşan gelenekleri bünyesinde barındırır. 

İpek ilk olarak 4000 yıl önce Çinliler tarafından üretilmiştir. Batı dünyası ipekle Roma döneminde tanışmıştır. Sosyal ve siyasal prestijin sembolü olan ipeğin adına Çin ve Orta Asya’dan başlayarak Akdeniz’e kadar uzanan bir ticaret yolu oluşturulmuş ve bu yolla bütün dünyanın bildiği, tükettiği bir ürün haline gelmiştir. Yapılan kazılarda bir ipek kumaş türü olan “kemha” parçasının ortaya çıkarılması XIII. yy başlarında Anadolu’da gelişmiş bir ipek sanayisinin var olduğunu ortaya koymaktadır.

İpekböceği yetiştiriciliği evlerde daha çok kadınlar tarafından yapılır. Dut yaprakları ile beslenen ipekböceği larvaları, bir süre sonra kozalarını örer. Kelebeğin kozayı delip çıkmasına fırsat vermeden, kozalar toplanır ve sıcak su dolu kazana atılır. Kazanda yumuşayan kozalardaki ip, bir çıra ucu ile yakalanır ve çıkrık ile çekilerek çile haline getirilir.  Elde edilen ince, parlak ipler, istenilen renge boyanır ve kullanıma hazır hale gelir.

Türkiye’de ipek ip daha çok kumaş ve halı dokumacılığı ile oya yapımında kullanılmaktadır. Anadolu’nun gelişmiş dokumacılık teknikleri, ipek dokumacılığını da zirveye taşımıştır. Kemha, atlas, kutnu, diba, kadife, tafta gibi kumaş çeşitleri bugün başta Topkapı Sarayı Müzesi olmak üzere dünyanın birçok müzesinin koleksiyonlarında yer almaktadır. Hatay ve Bursa günümüzde ipek kumaş dokumacılığının merkezleri niteliğindedir. Bursa’da bulunan Koza Han, koza mezatının yapıldığı ve ipekli kumaşların satıldığı bir yer olarak günümüzde de önemini korumaktadır.

Pamuklu kumaşlar “günlük” kıyafet ve eşyaların yapımında kullanılırken, ipekli kumaşlar daha çok “özel gün” kıyafet ve eşyalarının yapımında kullanılır. İpekten bir de aksesuar olmasının yanında ayrılığın, aşkın, sevdanın sembolü olan ipek mendiller yapılmıştır. Sevgiliye ucuna adın baş harfleri işlenmiş ipek mendil hediye edilir ve o mendil de ömür boyu yadigâr olarak saklanır.  Yolcular mendil ile uğurlanır. 

Değerinden hiçbir şey kaybetmeden günümüze taşınan ipeğin, dut yetiştiriciliğinin azalması ve maliyetlerin yükselmesi gibi sorunlara rağmen bu statüsünü kaybetmediği ve varlığını sürdürdüğü görülmektedir.